اختلالات زبان رشدی

تعریف اختلالات زبان رشدی :
کودکانی دارای اختلال زبان رشدی هستند که به هر علتی مهارت¬های زبانی را طبق انتظاری که از سن آنها می‌رود کسب نکرده‌اند.
در واقع، در یاد گیری صحبت کردن یا فهمیدن زبان مشکل دارند و یا اینکه در به‌کارگیری جنبه‌های زبان آنگونه که متناسب با انتظارات محیط است، مشکلاتی نشان می‌دهند.

جنبه‌های زبان شامل مهارت‌های زیر است که این مهارت‌ها می‌توانند تحت تاثیر اختلال زبان قرار بگیرند:

۱-قواعد و ترکیب صداها که کودک برای ساخت واژه‌ها به‌کار می‌گیرد.
۲- قواعدی که مربوط به ساختمان جمله و چگونگی قرارگیری کلمات در جمله است.
۳- بیان کردن انواع جمله‌ها مثلا جملات سوالی یا منفی.
۴-دانشی که کودک شما از واژگان و اشیاء اطراف دارد.
۵-قوانین مربوط به مکالمات گروهی مثل شروع مکالمه و رعایت نوبت و عملکرد‌های ارتباطی او

طبقه‌بندی افراد دارای اختلالات زبان رشدی به صورت زیر است:

۱- در صورتی‌که اختلال زبان در کودک واضح‌ترین مشکل او باشد، به آن نقص زبانی اولیه گفته ‌می‌شود.
باید به این نکته توجه کرد که این کودکان ممکن است در سن مدرسه مشکلات سواد‌آموزی نیز داشته باشند زیرا توانایی‌های گفتار و زبان، زیربنایی برای مهارت‌های خواندن و نوشتن هستند. درصورتی‌که کودک در یادگرفتن گفتار و زبان مشکل داشته باشد ممکن است در مهارت‌های سوادآموزی هم دچار مشکل شود.

۲-دسته‌ی دیگر،کودکان دارای اختلال زبانی اولیه هستند که با اختلالی مثل عقب‌ماندگی ذهنی یا اختلالات طیف اتیسم نیز همراه باشند.

چند مورد از نشانه‌های کودکان مبتلا به اختلال زبان:

۱- تاخیر در اکتساب اولین کلمات و عبارات
۲- آموختن کند واژگان جدید
۳- نقص در به یاد آوردن واژگان جدید
۴- ساده سازی ساختار جملات
۵- بیان تنوعات فعلی کمتر
۶- حذف بخش‌هایی از فعل
۷- مشکل در درک جملات و درک دستورات و اشارات
۸- اختلال در بیان داستان منسجم
۹- نقص در شروع کردن ارتباط، ادامه دادن آن و رعایت نوبت در مکالمه
همچنین، یاد گرفتن برخی از قواعد زبان میتواند برای کودکان دارای مشکلات زبان سخت باشد.

علت ایجاد اختلال زبان در کودکان چیست؟
تحقیقات نشان دادند عواملی وجود دارند که میتوانند کودک را در معرض مشکلات زبانی قرار دهد مثل: وجود سابقه خانوادگی، وزن کم هنگام تولد، محروم بودن از محرک های زبانی. از طرفی در اکثر افراد مبتلا به اختلال یادگیری زبان علت شناخته شده¬ای وجود ندارد.

در ادامه شرایطی را معرفی می‌کنم که با اختلالات زبان مرتبط هستند:
۱- آسیب شنوایی: زیرا شنوایی یک عامل مهم در یادگیری ورشد زبان است.
۲- سندروم داون: یک اختلال رایج کروموزومی است که نشانه‌ی آن می‌تواند ناتوانی ذهنی خفیف تا شدید و نقایصی در گفتار و زبان و شنوایی باشد.
۳- سندروم جنین الکلی: مسبب آن مصرف زیاد الکل توسط مادر است که میتواند علتی برای ناتوانی ذهنی باشد.
۴- همچنین هر اختلالی که بر سوخت و ساز مغز اثر داشته باشد (به خصوص در اوایل زندگی)، روی عملکردهای مغز تاثیر می‌گذارد. برای مثال بیماری فنیل کتونوری (PKU) که در صورت عدم رسیدگی و توجه منجر به ناتوانی ذهنی می-شود.

پیشگیری از اختلالات زبان در کودکان:
ابتدا باید دانست که پیشگیری سطوح مختلفی دارد. در سطح اول اقدامی مثل واکسیناسیون صورت می‌گیرد.
(واکسیناسیون به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی که باعث ناتوانی ذهنی یا کم شنوایی می‌شوند مثل سرخجه یا سایتومگالوویروس و …)
پیشگیری ثانویه، پیگیری زودهنگام برای رفع اختلال است مثلا غربالگری شنوایی برای نوزادان و به‌کاربردن اقداماتی برای استفاده از وسایل کمک شنیداری لازم و پیشگیری در سطح سوم برای مثال: شامل اقدامات توانبخشی در مورد یک کودک مبتلا به سندروم داون است.
آسیب شناس گفتار و زبان در حوزه‌ی مهارت‌های ارتباطی ,گفتار و زبان با ارزیابی و ارایه راهکارهای درمانی به افراد کمک می‌کند تا بر مشکل خود غلبه کنند.
منبع:
Language disorders from infancy through adolescence
ترجمه‌ی کتاب اختلالات زبان از کودکی تا نوجوانی