تاثیرات سوء کم شنوایی بر گفتار و زبان

صرف نظر از اکتسابی یا مادرزادی بودن کم شنوایی هرچه میزان کم شنوایی بیشتر باشد میزان اختلال در گفتار و زبان فرد کم شنوا بیشتر خودنمایی میکند.

جدول زیر ارتباط بین میزان کم شنوایی و وضعیت گفتار و زبان را در افتهای شنوایی مختلف نشان می دهد.

جدول زیر ارتباط بین میزان کم شنوایی و مدت زمان تاخیر در رشد و توسعه گفتار و زبان را نسبت به افراد طبیعی نشان می دهد

اشکالات زبانی افراد دارای افت شنوایی

این اشکالات زبانی به چها ردسته طبقه بندی می شود :

۱-اشکالات ساختاری زبان
اشکال در به کارگیری افعال و زمان صحیح استفاده از آنها،اشکال در استفاده و به کارگیری صحیح از حروف ربط و اضافه وهم چنین اشکال در کاربرد واحد های زبرزنجیری درگفتار

۲- اشکالات نحوی
شامل دامنه و خزانه لغات کمتراز افراد طبیعی، طول جملات کوتاه تر از حد معمول ، استفاده کمتر از جملات پیچیده و مرکب،کاربرد کم و یا غیر عادی قیود ،ضمایر،حروف اضافه و کلمات پرسشی وگاها دیده می شود اسامی و افعال انتزاعی برایشان مبهم است

۳-اشکالات مربوط به معناشناسی
رشد معانی واژگانی دراین افراد طبیعی نیست.کودکی که دارای حس شنوایی طبیعی است در ابتدا کلمات و اصطلاحات و عبارات را به صورتی بی پروا و غیر دقیق استفاده می کند و بعد در اثر اصلاحات و آموزشهایی که از محیط می گیرد،کاربرد و معنی صحیح آن را می آموزد.کلمات و معانی هر روز در این فرد گستردگی خاصی پیدا می کند و به این ترتیب خزانه واژگان و معانی واژگان در کودک تمایز می یابد و به مرور کودک می آموزد که هر کلمه چه معنایی دارد و چه معنای دیگری میتواند داشته باشد.ولی کحودک با نقص شنوایی در رشد معانی واژگان دارای اشکال است.اشکال عمده این است که فرد کم شنوا تمایل دارد بین هر واژه و اولین معنای قابل لمس آن ارتباط برقرار کند.یعنی واژه ای را یاد میگیرد و سعی میکند آن را با اولین معنی قابل لمس و عینی که نمود خارجی دارد یا توسط یکی از حواس چهارگانه باقی مانده قابل درک است بدون توجه به اینکه واژه در کنار سایر واژه ها می تواند معانی متفاوت پیدا کند،تطبیق دهد

۴- اشکالات کاربردی زبان
کودکان کم شنوا ازنظر نحوه عملکرد و کاربرد زبان و جوانب مختلف آن دچا ر اشکال می باشند.زبان از نظر عملکردی وسیله ای برای تفکر و برقراری ارتباط است.کودکان کم شنوا دچا رنقص در برقراری ارتباط مناسب با دیگران بوده و نمیتوانند از آن به عنوان ابزار مناسبی استفاده کنند.

اشکالات گفتار ی افراد داری افت شنوایی

اشکالات گفتاری این افراد به دو بخش عمده ی ۱-واحدهای زنجیری ۲- واحدهای زبر زنجیری تقسیم می شود
اشکالات واحدهای زبر زنجیری
الف)تکیه((stress:تکیه یا تاکید که به صورت اعمال نیروی بیشتر بر روی یک کلمه یا سیلاب تعریف می شود.چنانچه فشار بر روی یک سیلاب صورت بگیرد به عنوان تکیه و اگر بر روی یک کلمه در جمله مطرح شود تحت عنوان تاکید شناخته می شود.اعمال نیروی بیشتر در هنگام تولید گفتار منجر به تغییر ویژگی های اکوستیکی اصوات گفتاری می گردد ویژگی هایی که دستخوش تغییر می شوند عبارت اند از:فرکانس،شدت و تداوم اصوات گفتاری
فردی با شنوایی طبیعی تمام این جنبه ها را به طور کامل دریافت می کندولی فرد کم شنوا با استفاده از سمعک تکیه و تاکید را به شکل تغییر در بلندی صدا یا زیر و بمی صدا و یا خصومت تداوم گفتار احساس می کند.از آنجا که افرادکم شنوا در دریافت و درک تغییرات بسامد دچار مشکلات زیادی هستند غالبا تاکید و تکیه را به شکل افزایش در بلندی و یا افزایش در تداوم،احساس و درک میکنند.برای دریافت این ویژگی به شخص آموزش داده می شود که به صورت افزایش بلندی،تداوم سیلاب کلمه مورد تکیه را مشخص کند.شناسایی تغیییرات این ویژگی ها در سطح کلمه به مراتب ساده تر از دزیافت آن در سطح کوچکتر است.
ب)آهنگ گفتار:گفتار طبیعی دارای آهنگی متضمن مقصود می باشد که نشان دهنده ی حالت ارائه جمله است.غالبا الگوی آهنگ گفتار به شکل افتان و خیزان انجام می شود که به شکل تغییری در زیرو بمی آهنگ گفتار به وقوع می پیوندد.به وسیله تغییر آهنگ گفتار،جملات سوالی و خبری و یا تعجبی قابل تفکیک می باشند.ولی فردی که نقص شنوایی دارد تغییرات آهنگ را به شکل تغییر در بلندی صدا احساس می کند.از آنجایی که فرکانس های بالا،سطح انرژی کم تری دارند با میل زیر و بمی گفتار به فرکانس های بالا،فرد تغییری در سطح بلندی به شکل کاهش آن درک می کند؛یا بالعکس،با تغییر زیر و بمی گفتار به فرکانسهای پایین شخص احساس افزایش بلندی را درک میکند.

اشکالات واحد های زنجیر گفتار

شامل دو گروه اصلی می باشد:
۱-اشکالات تولیدی:اشکالات تولیدی که به صورت اشکال در صامت ها و مصوت ها خودنمایی می کند.مشخص ترین اشکالات تولید صامت ها افراد کم شنوا حذ فصامت ها در ابتدا یا انتهای واژه ها،بد ادا کردن صامت ها،ترکیب یا آمیختن غیر معمول صامت ها،جایگزینی صامت ها،به شکل افزودن صدای اضافی در لابلای کلمات،عدم توان تولید صداهایی که شکل لبها را در ابتدای تولید به طور دقیق نشان نمی دهد(خصوصا در مورد صداهای سایشی و عمدتا درs وz )می باشد..
جدول زیر مقایسه زمانی روند تکاملی مهارتهای گفتاری و شنوایی با توجه به سن رشد از تولد تا ۵ سالگی را نشان می دهد.

۲-اشکالات تلفظی

ازدیگر جنبه های گفتارکه در افراد کم شنوا به دلیل عدم کنترل ایشان بر گفتار خود تحت تاثیرات سوء کم شنوایی قرار میگیرد؛موارد زیرمی باشد؛
۱-روانی گفتارکه شامل:سرعت،مکث،تکرار،کشش
۲-صوت گفتار
۳-محتوای گفتار
۴-نوای گفتارکه شامل:بلندی،تکیه،ریتمو مکث در کفتار است

تاثیرات سوء کم شنوایی اکتسابی بر گفتار:

１- زمانی که فرد با شنوایی طبیعی به دنیا می آید و بعد از آن دچار کم شنوایی می شود گفتار وی نیز مختل می شود
２- هر قدر میزان کم شنوایی بیشتر باشد زوال گفتار نیز بیشتر خواهد بود.
３- با پیشرفت شدت کم شنوایی اختلالات گفتاری ابتدا در تولید صوت و بعد از آن در کیفیت صوت و ریتم رخ خواهد داد.
４- هر قدر فرد مدت زمان طولانی تری دچار کم شنوایی شدید باشد زوال گفتاری وی نیز بیشتر خواهد بود
５- در صورت بروز کم شنوایی شدید تا عمیق گفتار بالافاصله از بین نمی رود بلکه به تدریج رو به زوال می گذارد.

منابع فارسی:

۱-ساخت آوایی زبان-مهدی مشکوه الدینی
۲-سنجش شنوایی نظری و عملی برای دانشجویان گفتاردرمانی-خسروگورابی
۳-ضروریات شنوایی شناسی-خسرو گورابی
۴-کاهش شنوایی خفیف و اثر آن بر گفتار و زبان-محمدرضا رجبیپ

منابع انگلیسی:

۱- Hearing in children-jerry L.Nothern
۲- Disorders of hearing – William L.Mwyerhoff
۳- Speech acoustics and perception-Arthur Boothroyd

گردآورنده: مرضیه کریمی