اثر بخشی درمان نوروفیدبک بر کودکان با اختلال کم توجهی – بیش فعالی

آیا نوروفیدبک موثر است ؟ نوروفیدبک تاثیری بر کم توجهی یا بیش فعالی دارد ؟

امروز می خواهیم به جواب سوالات بالا و اثر بخشی درمان نوروفیدبک بر کودکان با اختلال کم توجهی – بیش فعالی بپردازیم …

حدود ۳۵ سال است که پژوهش ها روی نوروفیدبک برای اصلاح الگوهای امواج مغزی در حال انجام و تکمیل است. در آغاز روانشناسان از نوروفیدبک برای تسکین اضطراب و درمان برخی از صرع های مهار نشدنی استفاده می کردند .اندکی پس از آن، این روش درمانی نوین به حیطه کودکان وارد شد. از سال ۱۹۷۶ که نخستین گزارش های نوروتراپی در زمینه اختلال کم توجهی – بیش فعالی منتشر شده است، پژوهش های بسیاری در زمینه اثربخشی نوروفیدبک برای درمان نشانه های دیگر این اختلال مانند بی توجهی، رفتارهای تکانشی و بیش فعالی انجام شده است. در سال ۱۹۷۶ ، لوبار کاربرد آموزش های روانی حرکتی نوروفیدبک را در کودکی با نشانگان بیش فعالی به حیطه اجرا گذاشت. یافته های وی حاکی از آن بود که این روش در بهبود حواس پرتی و بیش فعالی موثر است(اعظم رجبیان،۱۳۹۴)

اختلال نارسایی توجه/ بیش فعـالی یکـی از شـایع تـرین اختلال های عصب- رفتاری تشخیص داده شـده در دوران کــودکی اســت کــه طبــق راهنمــای تشخیصــی و آمــاری  شیوع این اختلال ، در دانش اختلالات روانی آموزان ۳ تـا ۷ درصد برآورد شـده اسـت. شخیص اختلال نارسایی توجـه/ بـیش فعـالی زمـانی مقـرر می شود که الگوی ثابتی از عدم توجه و یـا بـیش فعـالی و رفتارهای تکانشی که شدیدتر و شـایع تـر از آن اسـت کـه معمولاً در کودکان با سطح رشد مشابه دیـده مـی شـود بـه مدت حداقل شش ماه در کودک دیده شود، برای مطـرح کـردن ایـن تشـخیص بایـد برخـی از علائـم بـیش فعالانـه، تکانشی یا بی توجهی منجـر بـه اخـتلال، قبـل از ۷ سـالگی ظاهر شود، اختلال حداقل در دو زمینه وجود داشـته باشـد و عملکـرد فــرد بــا توجــه بــه میــزان رشــد در زمینــه هــای اجتماعی، تحصیلی یا شغلی مختل شده باشد(حسین خانزاده، طاهر،یگانه،۱۳۹۲).

در فرآیند درمانی نوروفیدبک، پس از اتصال تجهیزات لازم به کودک دارای اختلال، از وی خواسته می شود فعالیت های مربوط به یک بازی رایانه ای را انجام دهد. در همین زمان فعالیت های الکتریکی مغز به رایانه و دستگاه ثبت امواج الکتریکی مغز فرستاده شده و پردازش میشوند. هر زمان که امواج مغزی بتوانند وضعیت مناسب را بازیابی کنند، به کودک سریع پاداش داده میشود. اغلب هدف از آموزش این کودکان، کاهش فعالیت امواج کند و افزایش فعالیت امواج سریع است. در صورتی که کودک با اختلال کم توجهی –بیش فعالی بتواند فعالیتهای ذهنی خود را به درستی تنظیم کند، نشانه های اختالل کم توجهی – بیش فعالی نیز ناپدید خواهند شد. نتایج پژوهش ها حاکی از آن بوده که گروه دریافت کننده درمان نوروفیدبک نسبت به گروه انتظار، بهبودی معناداری را در ضریب هوشی و ارزیابی های توجه والد- معلم نشان داده بودند و درمان نوروفیدبک، درمانی موثر برای کاهش نشانه های اختلال کم توجهی – بیش فعالی است(اعظم رجبیان،۱۳۹۴).

منابع:

اعظم رجبیان،علی(۱۳۹۴). اثربخشی درمان نوروفیدبک بر کودکان با اختالل کم توجهی- بیشفعالی. مجله تعلیم و تربیت استثنایی، شماره ۸

حسین خانزاده،عباسعلی؛ طاهر،محبوبه؛ یگانه،طیبه(۱۳۹۲). شناسایی و درمان اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی در مدرسه. مجله تعلیم و تربیت استثنایی، شماره ۶

بهاره هاطلی – نوروتراپیست