تاخیر زبانی(late talker)

تعریف تاخیر زبانی:

کودکانی که به هر علتی، زبان را مطابق سن خود کسب نکرده اند به اختلال رشدی زبان مبتلا هستند. اختلالات زبانی گاها ثانویه بر سایر اختلالات رشدی نظیر اختلالات طیف اتیسم، کم توانی هوشی، آسیب دیدگی شنوایی و… بوجود می آیند؛ به این دسته از اختلالات، اختلالات رشدی زبان گفته میشود. اگرچه در گروهی از کودکان مبتلا به اختلالات زبانی هیچ مشکل بیولوژیک مرتبطی تشخیص داده نمیشود؛ به عبارتی اختلال زبانی واضح ترین مشکل کودک بوده و علت خاصی برای آن مشخص نمیشود. این دسته نیز اختلالات زبانی رشدی اولیه نامیده شده اند. لازم به ذکر است که طبق نظر محققان این کودکان در سنین مدرسه با نارساخوانی مواجه خواهند شد (ریا پائول؛ ۲۰۱۲).

طبق تحقیقات انجام شده در کشورمان، نمونه گفتار کودکان ۲ساله شامل حدودا ۷۰ واژه است. اکثر واژه ها اسم هستند اما افعال، قیود، ضمایر و کلمات پرسشی را نیز شامل می شوند. کودکان در این سن باید بتوانند از واژه های اجتماعی همچون سلام، مرسی، بله استفاده کنند.در این دوره از واژه ‌‍«نه» برای منفی سازی استفاده می شود مثلا در عباراتی مثل کتاب نه! کودکان ۲۲ ماهه دارای ۴۰ واژه هستند و همزمان گفتار دو کلمه ای در زبان بیانی آن ها ظاهر می شود. در سنین ۲تا ۳ سالگی پدیده انفجار واژه ها درزبان کودکان رخ میدهد. به طوری که میتوان گفت هر ماه حدود ۲۰ تا ۳۰ واژه به خزانه واژگان کودک افزوده می شود. به گونه ای که تا قبل از سه سالگی دختران دارای بیش از ۶۵۰ واژه و پسران دارای ۵۰۰ واژه هستند (ناهید جلیله وند؛ ۱۳۹۰).

با توجه به مطالب ذکر شده، میتوان گفت کودکانی که در سن ۲تا ۲ونیم سال بوده و کمتر از ۵۰ کلمه بیان می کنند و از ترکیب کلمات (عبارات و جملات) استفاده نمیکنند؛ در معرض خطرند. اگراین کودکان هیچ نشانه دیگری از ناتوانی های رشدی نداشته باشد  به عنوان کودک مبتلا به تاخیر زبانی شناخته می شوند (داماریس و همکاران؛۲۰۰۸) و باید تحت نظر آسیب شناس گفتار و زبان قرار بگیرند.

پیش بینی کننده های تاخیر زبانی در کودکان:

از نظر پژوهشگران وجود مجموعه ای از موارد زیر می تواند پیش بینی کننده ی بروز تاخیر زبانی کودک در آینده باشد و باید تحت نظر آسیب شناس گفتار و زبان قرار بگیرد.

• فاکتورهای زبان بیانی:

خزانه وا‌ژگان بیانی کمتر از ۵۰ عدد

تعداد افعال نسبت به بقیه کلمات کمتر است.

بیشتر افعال لازم هستند و افعال متعددی و چندوجهی بسیار کم می باشند.

• فاکتورهای زبان درکی:

حداقل ۶ ماه تاخیر زبان درکی

بیش از حد انتظار سطح زبان درکی پایین تر از زبان بیانی است.

• تلفظ صداهای گفتاری

صداسازی کم

ساختار babbling محدود (هجاهای محدود با تعداد کم همخوان ها)

تلفظ اشتباه حدود نیمی از همخوان ها

• تقلید:

تقلید خودبه خودی ندارد.

در تقلید به prompt  و direct model نیاز دارد.

• بازی:

بازی ابتدایی است.( در سطح دستکاری اشیا یا حتی grouping )

بازی سمبولیک ندارد.

• مهارت های اجتماعی:

مشکلات رفتاری

ورود به یک فعالیت برایش سخت است.

آغازگری ارتباط کم مشاهده می شود.

تمایل به برقراری ارتباط با بزرگسالان بیشتر از کودکان (ریا پائول؛ ۲۰۱۲).

منابع:

Paul R. Language disorders from infancy through adolescence: Assessment & intervention. Elsevier Health Sciences; 2007

ناهید جلیله وند.رشد گفتار و زبان در کودکان فارسی زبان.انتشارات دانژه.تهران.ایران.۱۳۹۰