چگونه با کودکم رفتار کنم بخش ۲ ؛ شیوه تنبیه

چگونه با کودکم رفتار کنم.

همه والدین در مورد تنبیه عقاید و روش های شخصی مخصوص به خود را دارند. اگر می‌توانستیم کودکانمان را فقط با استفاده از روشهای مثبت تربیت کنیم خیلی عالی بود اما نمی‌توانیم. زیرا برای آموختن الگوهای رفتاری مناسب هم روش های مثبت و هم منفی لازم هستند. ما قصد نداریم که تنبیه را بپذیریم یا رد کنیم .بلکه می‌خواهیم روش درست تنبیه کردن را  به عنوان یک روش تربیتی ضروری ، بیاموزیم و تاثیر بیشتری از آن در رفتار کودک مشاهده کنیم.

تنبیه به تنهایی نمی تواند نتیجه دلخواه را فراهم کند .زیرا به طور کلی روش منفی است .و صرفاً به کودک می‌آموزد که چه کارهایی را نباید انجام بدهد اما به کودک نمی آموزد که چگونه باید رفتار کند . در واقع وقتی تنبیه را بدون تقویت رفتار درست به کار ببریم کودک نمی داند رفتار ناپسندش را با چه رفتاری جایگزین کند. پس تنبیه صرفاً رفتار نادرست را کاهش می دهد اما به کودک نمی گوید که باید چگونه رفتار کنی و رفتار درست چیست.

پس حتما تنبیه باید به همراه آموزش رفتار درست باشد برای مثال دختر سه  ساله ای برای رسیدن به یک لیوان از صندلی بالا می‌رود مادرش او را از صندلی پایین می گذارد و به خاطر بالا رفتن از صندلی او را سرزنش می‌کنند دختر گریه می‌کند و می‌گوید دیگر بالا نمی رود تا اینجا همه چیز خوب است اما اگر به این دختر آموزش داده نشود که برای دستیابی به لیوان می‌تواند از روش دیگری برای مثلا کمک گرفتن از بزرگترها استفاده کند چیزی را یاد نگرفته و نمی داند که باید چه بکند و تنبیه ما بی اثر است در واقع کودک آموخته چه کاری را نباید بکند اما نیاموخته که به جای آن کار نامناسب چه کاری باید انجام دهد.

حال این سوال پیش می آید که چرا  و چگونه می توانیم از تنبیه استفاده کنیم ما این اصول را پیشنهاد می‌دهیم:(چگونه با کودکم رفتار کنم.شیوه تنبیه)

تنبیهی را انتخاب کنید که رفتار ناخواسته را کاهش دهد

اولین کار مناسب این است که نتیجه تنبیه را بررسی کنیم و ببینیم که آیا واقعا آن تنبیه رفتار هدف را کاهش می دهد یا خیر. برای مثال کودکی را در مدرسه برای تنبیه به دفتر مدیر مدرسه می فرستند اما نتیجه ای عاید نمی‌شود زیرا دانش آموز از منتظر ماندن در دفتر مدرسه و سر کلاس نبودن لذت می برد و حتی رفتار نامناسب  تقویت می‌شود. .برای نمونه کودکی نه ساله  به خاطر کتک زدن خواهرش به اتاقش فرستاده می شود و در آنجا با کامپیوتر و اسباب بازی هایش بازی می کند وقتی مادرش به او گفت که از اتاق بیرون بیاید و تنبیه تمام شده است او در حال بازی کردن بود و حتی فراموش کرده بود که تنبیه شده است به علاوه وقتی از اتاق خارج شد خواهرش را دوباره کتک زد تا به اتاق فرستاده شود و بازی کند

پس حتماً نتیجه تنبیه را بررسی کنید و ببینید آیا رفتار هدف کاهش یافته بود یا خیر و در این صورت میتوانید دوباره از آن تنبیه استفاده کنید در غیر این صورت تکرار آن بیهوده خواهد بود

در تنبیه زیاده روی نکنید

اگر بیش از حد از تنبیه استفاده کنید کودک شما به آن عادت خواهد کرد و تنبیه تاثیر خود را  از دست خواهد داد .هر اقدامی اگر هم موثر باشد با استفاده بیش از حد تنبیه تضعیف می‌شود و اثر مورد نظر شما را ایجاد نخواهد کرد

از تنبیه در کنار روش های مثبت استفاده کنید

وقتی تنبیه را به عنوان یک روش انتخاب می کنید باید به کودک آموزش نیز بدهید تنبیه به تنهایی رفتار خوب را به کودک نمی آموزد. برای ترغیب کردن کودک به انجام آنچه می‌خواهید باید تفهیمش کنید و به او آموزش دهید و در صورت اصلاح رفتار . و انجام کار مناسب پاداش برایش در نظر بگیرید. اگر کودک را به خاطر دویدن به سمت خیابان تنبیه کردید سپس باید عبور از خیابان را به او آموزش دهید و در نهایت به خاطر منتظر ماندن در کنار خیابان یا عبور محتاطانه او  را تحسین کنید .با این روش تاثیر تنبیه بیشتر خواهد بود.

تنبیه را به تعویق نیندازید

 اگر قصد تنبیه کودک تان را دارید درست پس از رفتار  است این کار را انجام دهید .رفتار انسان را پیامدهای بدون وقفه کنترل می‌کند پس صبر نکنید تا ((بابا بیاد خونه)) یا بگویید فردا  یا فلان موقع کار خاصی را انجام می دهید .هر تنبیهی اثرش را با گذشت زمان از دست می دهد و ممکن است کودک نتواند ارتباط تنبیه با عمل نادرستش را درک کند.

همیشه پیامدهای رفتار کودک را برایش تشریح کنید

کودک باید بداند که رفتار شما را ناراحت و خوشحال می کند و در صورت انجام آن واکنش شما چه خواهد بود .تصمیم خود و پیامدهای رفتار کودک را من به او با زبان ساده توضیح دهید

الکی تهدید نکنید.

کودک را به تنبیهی که آن را انجام نمی دهید تهدید نکنید. پیش از واکنش نشان دادن دومین سومی یا دوازدهم این فرصت را به او ندهید همیشه به حرفی که می‌زنید عمل کنید و چیزی را که گفتید که حتما انجام دهید . تهدیدهای پوچ و ناپایدار به رفتارهای نادرست می انجامند که تثبیت شده و در برابر تغییر مقاوم تر می شوند.

تنبیه بدنی آری یا خیر

تنبیه بدنی باید کنترل شده و مختصر باشد ما به عنوان یک اصل تنبیه بدن را توصیه نمی کنید. اما موارد استثنایی نیز وجود دارد برای مثال کودکان دوستان شما می خواهد که سوزن را داخل پریز برق می کند. ممکن است او را بزنید و بعد بلافاصله سوزن را از او بگیرد و با کف دست آرام به پشت دست او بزنید. برای یک بچه کوچک این روش بسیار مناسب تر از یک سخنرانی درباره خطرات برق است! روش موثر دیگر این است که دست بچه را در حالی که موکدا او را از عملی نهی می کنید مقداری محکم بگیرید.

هرگز هنگام عصبانیت از تنبیه بدنی استفاده نکنید. زیرا  واکنش شما یک واکنش احساسی و هیجانی خواهد بود و نه یک اقدام سنجیده و درست. به این معنی که عمل شما باید هدفمند مختصر و کنترل شده باشد. تنبیه بدنی در حد یک ضربه کوچک به پشت دست یا کمر کودک آن هم با کف دست می تواند کافی باشد. هر تنبیه بیش از این می‌تواند خطرناک و زیانبار باشد .هرگز برای تنبیه از وسایل مختلف مانند کمربند یا خط کش و یا امثال آن استفاده نکنید .سعی کنید به جای تنبیه بدنی از روش های دیگر مثل تنبیه کردن موقتی و یا گرفتن برخی امتیازات استفاده کنید که در مقالات بعدی توضیح آن به خوبی داده خواهد شد.

کلمه مرتبط  : چگونه با کودکم رفتار کنم

خرید اینترنتی کتاب چگونه با کودکم رفتار کنم : کلیک کنید

مقاله مرتبط :‌

چگونه با کودکم رفتار کنم .بخش ۱: تحسین