ویژگی های گفتار و زبان افراد مبتلا به سندروم داون

 سندرم داون که در گذشته مُنگُلیسم نیز نامیده می‌شد، یک بیماری ژنتیکی است که به دلیل حضور تمام یا بخشی از یک کروموزوم اضافی در جفت کروموزوم ۲۱ به وجود می‌آید که در اصطلاح علمی تریزومی ۲۱ نامیده می‌شود. این بیماری دارای علایم مختلف از جمله ناهنجاری‌های عمده یا خفیف در ساختار یا عمل کرد ارگان‌ها می‌باشد. از جمله علایم عمده و زودرس که در تقریباً همه بیماران مشاهده می‌شود وجود مشکلات یادگیری و نیز محدودیت و تأخیر رشد و نمو می‌باشد. ناهنجاری‌های فک و صورت، ناهنجاری‌های قلبی عروقی و خطر ابتلای بیشتر به انواعی از بیماری‌ها نظیر آلزایمر، لوسمی و عفونت‌ها نیز از پیامدهای این بیماری می‌باشند.علایم ظاهری سندرم داون، وجود یک خط عرضی در کف دست به جای دوتا، چین‌های کنار داخلی صورت، بینی کوچک و سر بالا و گوش‌های کوچکتر و کمی پایین تر و … می‌باشد.

علت اصلی ایجاد کننده سندرم داون، جدا نشدن کروموزوم‌های شماره ۲۱ مادری است که این خطر با افزایش سن مادران رابطه دارد.

تاخیر در رشد و نمو و ناهنجاری های فک و صورت باعث ایجاد مشکلات گفتاری در این افراد می شود.

  گفتاردرمانی در کودکان مبتلا به سندرم داون

  با توجه به این که زبان برای رشد ذهنی و اجتماعی بسیار حیاتی است می توان استدلال کرد که گفتاردرمانی مهمترین بخش مداخله ای برای کودکان مبتلا به سندرم داون است که نیاز های شناختی و ارتباطی این افراد را پوشش می دهد.

ویژگی های زبانی در افراد سندرم داون

افراد مبتلا به سندرم داون یک سری ویژگی های زبانی دارند که به بررسی آن ها میپردازیم:

Phonological (واج شناسی)

• وضوح پایین گفتار
• حذف صداهای گفتاری
• خرابگویی
• خطاها بی ثبات تر نسبت به دیگر اشکال عقب ماندگی ذهنی
• در تکالیف تولیدی تقلیدی نسبت به تولید خود انگیخته دقیق تر عمل می کنند.
• ارزیابی دقیق مهارت های دهانی-حرکتی مخصوصا در این گروه مهم است.

  Semantic(معناشناسی)

• زمینه رشد معناشناختی درسندرم داون معمولا قوی است.
• درک واژگان اولیه عقب تر از رشد شناختی
• معانی عینی و تحت اللفظی را بیشتر به کار می برند.
• درک مفاهیم متناسب با سن عقلی براساس IQ و حتی گاهی پایین تر
• در جملات از کلماتی مثل صفات،قیود و مضاف الیه و …. برای توصیف بهتر مطلب استفاده نمی کنند.

Syntax(نحو)

• تولید نحو عقب تر ازدرک نحو و این شکاف با افزایش سن بیش تر می شود
• کودکان سندروم داون در مهارت های نحوی ضعیف تر از انواع دیگر عقب ماندگی ذهنی عمل می کنند
• مهارت های نحوی پیشرفت کم تری نسبت به توانایی های شناختی دارد
• سرعت رشد نحو متغیر: جهش های ناگهانی در فراگیری سریع وگاهی توقف های طولانی
• نقایص کودکان سندرم داون در تولید زبان بیش تر در زمینه صرفی-نحوی است
• کلمات و تکواژهای دستوری را حذف می کنند

Pragmatic(کاربردشناسی)

• برقراری ارتباط در این کودکان معمولا براحتی صورت می گیرد، چه با همتایان سنی و چه با بزرگسالان
  با پاسخ های کوتاه بله، خیر پاسخ می دهند و معمولا بطور خود انگیخته موضوع را دنبال نمی کنند.
• داستان گویی در این کودکان ضعیف است: شروع مناسب
• تعیین نام شخصیت های برجسته در داستان، حفظ موضوع و …. در این افراد بخوبی صورت نمی گیرد.
• بازی نمادین در این کودکان دچار اختلال است
• تماس چشمی و لبخند اجتماعی در دوران نوزادی دیرتر شروع می شود
• 

مهارت های گفتاری:

صوت : صدای خشن، نفس آلود، فرکانس پایین، بلندی متغیر
روانی: در برخی از کودکان سندروم داون لکنت مشاهده می شود
تشدید: هایپرنیزالیتی دیده می شود( شکاف لب و کام و هم چنین بی کفایتی نرمکام در برخی از کودکان سندروم داون وجود دارد).

ویژگی های رفتاری

• ویژگی بارز این کودکان مهربانی و خوش خلقی بیش از حد آن هاست بطوری که امکان دارد مورد سوء استفاده قرار گیرند
• بیش فعالی در این کودکان دیده می شود
• لجبازی
• بیش حساسیتی

سایر ویژگی های کودکان عقب مانده ذهنی

مهارت های ارتباطی اولیه در این کودکان:
مهارت های ارتباطی اولیه ممکن است در این کودکان ضعیف باشد.
تماس چشمی، توجه، تقلید، نوبت گیری، تمیز شنیداری، حافظه بینایی و شنیداری و …. مواردی هستند.

که باید در ابتدا در کودک ارزیابی شده و در صورت داشتن اختلال باید از اولیت های درمانی در کنار کارروی حیطه های دیگر قرار گیرد.

گردآورنده: لیلا علی نیا