مادران نوزادان نارس بدانند

براساس آمار سازمان بهداشت جهانی سالانه حدود ۱۳ میلیون نوزاد زودرس متولد می شوند . تولد زودرس یا نارس، به تولد قبل از ۳۷ هفته حاملگی گفته می شود و یک چالش مهم در مراقبت های بهداشتی نوزادان است. کودکانی که به طور نارس به دنیا می آیند نسبت به نوزادانی که به موقع به دنیا می آیند در معرض خطر بیشتری برای ناتوانی های اساسی مانند فلج مغزی، عقب ماندگی ذهنی و کاهش شدید بینایی و شنوایی، قرار دارند . البته این ناتوانی ها و نقایص نسبتاً نادر هستند. ولی به نظر می رسد مشکلات رشدی خفیف تر هم در نوزادان نارس وجود داشته باشد. مطالعات نشان از نقص در حوزه های مختلف رشد کودکان با تولد زودرس حین دوران کودکی از جمله رشد شناختی، حرکتی، رفتاری و پیشرفت تحصیلی دارد . یکی از حیطه های مورد بررسی در کودکان با تولد زودرس، عملکرد زبان آنها است.

تأخیر در گفتار و زبان نوع رایجی از تأخیر در کودکان با تولد نارس است. نقایص زبانی در مولفه های مختلف زبانی از جمله مولفه­ ی معنایی و خزانه واژگان، گرامر و واج شناسی در جمعی از این کودکان مشهود است. مشکل زبانی کودک می تواند به صورت های مختلف مثلا اشکال در جمله بندی گفته ها و یافتن واژه­ ی مناسب، خزانه واژگانی محدود، اشکال در تلفظ صداها، نقص در طبقه بندی مقوله های معنایی، تاخیر در شروع گفتار و… بروز پیدا کند. مطالعات نشان می دهد که اختلالات زبانی در سنین پیش دبستانی، مدرسه و نوجوانی این کودکان، حتی در غیاب معلولیت عمده و مستقل از وضعیت اقتصادی-اجتماعی خانواده وجود دارد. در نتیجه، کودکان نارس در مقایسه با کودکان رسیده عملکرد زبانی نسبتاً ضعیف تری دارند و این مشکلات زبانی همچنان در طول مدرسه وجود دارد، زمانی که رشد زبان پایدارتر و شبیه بزرگسالان می شود.

مهارت کافی زبان در ارتباطات روزمره­­ ی بین فردی و عملکرد اجتماعی فرد امری اساسی است. مهارت های ضعیف زبان به طور قابل توجهی بر کیفیت دوست یابی تأثیر می گذارد . علاوه بر این، کودکان دارای مشکلات زبانی در خواندن عملکرد ضعیف تری دارند. با نمرات زبان در سنین کودکی دانش آموزان، خواندن و درک مطلب پیش بینی می شود که این امر بر پیشرفت تحصیلی تأثیر می گذارد . فقط نیمی از نوجوانانی که دارای نقص زبان هستند در مقایسه با همسالان، در پایان تحصیل سطح بالایی از مدارج تحصیلی را کسب می کنند .

توجه به عملکردهای زبانی در در دوره رشد کودکان با تولد زودرس دارای ارزش زیادی است. تشخیص به موقع و مداخله مناسب مشکلات زبان در این جمعیت آسیب پذیر، ممکن است از نقایص عاطفی، اجتماعی و یادگیری جلوگیری کند و پیامدهای طولانی مدت ناشی از آن را بهبود بخشد و نیاز به آموزش های خاص را کاهش دهد . بنابراین، شناسایی و توصیف اختلال زبان در کودکان نارس بسیار حیاتی است، زیرا تشخیص زودرس و مداخله اختلال زبان می تواند منجر به درمان زودتر و بهبود نتایج بلند مدت شود. بنابراین مراقبت ها و پیگیری ها در کودکان متولد شده زودرس باید شامل ارزیابی و اصلاح عملکردهای زبان باشد تا پیشرفت تحصیلی بعدی و تعامل اجتماعی کودک را تسهیل کند. اگر یک کودک زودرس، در عملکرد اولیه زبان در سنین نوپایی تاخیر داشته باشد و پس از آن نمرات آزمون در محدوده طبیعی در سال های قبل از مدرسه قرار بگیرند، کودک باید همچنان تا سنین نوجوانی برای عملکردهای بعدی زبان نیز پیگیری و درصورت نیاز درمان شود.

لذا توجه به ارتباط و عملکرد زبانی کودکی که نارس متولد شده در تمامی دوران رشد او امری ضروری به نظر میرسد تا با دریافت خدمات گفتاردرمانی به موقع و مناسب، پیامدهای ناشی از وجود مشکل احتمالی در ارتباط و عملکرد زبان کودک را به حداقل برساند.